5 pytań na temat akustyki

17 marca 2020

W tym artykule nasz globalny ambasador ds. akustyki Pascal van Dort odpowiada na niektóre z najczęściej zadawanych pytań dotyczących projektowania akustycznego.

wpływ dźwięku i hałasu na nasze zachowanie

Dźwięk i hałas mogą wpływać na nas zarówno w pozytywny, jak i negatywny sposób. Doskonała akustyka może sprawić, że będziemy bardziej skupieni, produktywni i, ogólnie rzecz biorąc, będziemy bardziej cieszyć się życiem.

Dźwięk towarzyszy nam nieustannie i jest w stanie wywoływać określone uczucia i działania. Wpływa na nasz oddech, tętno i fale mózgowe. Jakie uczucia towarzyszą nam, gdy słyszymy dźwięk budzika albo ulubioną muzykę?

Aby zrozumieć akustykę pomieszczenia, ważne jest zrozumienie tego, jak dźwięk roznosi się w przestrzeni. Spróbujcie zatem się wyciszyć, usiąść wygodnie i zrelaksować — razem postaramy się odkryć, jak można poprawić akustykę w Waszych pokojach.

Jak dźwięk porusza się  w zamkniętym pomieszczeniu?

Fale dźwiękowe to drgania mechaniczne, przenoszone przez różne nośniki — takie jak powietrze lub woda. Są one odbijane, pochłaniane, przenoszone i rozpraszane. Jak myślicie: dlaczego śpiewanie pod prysznicem brzmi lepiej niż w sypialni?

W łazience mamy do czynienia z twardymi lub gładkimi powierzchniami, które dobrze odbijają fale dźwiękowe. W sypialni natomiast znajduje się wiele miękkich przedmiotów — takich jak łóżko — które pochłaniają dźwięk.

Różnego rodzaju materiały, konstrukcje i wykończenia stosowane w biurach, takie jak ściany, sufity podwieszane i podłogi, również w określony sposób pochłaniają lub odbijają dźwięk.  Co więcej, biurka, szafki i rośliny dobrze radzą sobie z jego rozpraszaniem.

Rozejrzyjcie się wokół siebie: jaka akustyka panuje w waszych pokojach? Być może istnieją aspekty, które wymagają poprawy. Jeśli tak, przed podjęciem działań trzeba zrozumieć rolę akustyki.

1/1

Różnica między dźwiękiem a hałasem — dlaczego akustyka jest tak ważna?

Zacznijmy od definicji tego, czym jest akustyka. Określa się ją jako „charakterystykę pomieszczenia, która decyduje o słyszalności i wierności odwzorowania dźwięku w pomieszczeniu”. Akustyka architektoniczna (pomieszczeń i budynków) może mieć ogromny wpływ na nasze otoczenie, stan zdrowia i poczucie szczęścia.

Z drugiej strony, zła akustyka, spotykana np. w szpitalach, podnosi ciśnienie krwi i zwiększa częstotliwość bicia serca pacjentów[1] (Hagerman et al., 2005). W sektorze oświaty dobra akustyka pomieszczeń poprawia poziom skupienia uczniów, ich produktywność i zdolność rozumienia oraz zmniejsza zmęczenie głosem nauczyciela[2] (Castro-Martínez J.A. et al., 2016). W badaniu Leesman Index aż 76% pracowników biurowych wymienia hałas jako istotny czynnik wpływający na miejsce pracy, a średnia ocena zadowolenia w tej materii wynosi zaledwie 30%[3] (Leesman Index, 2019)! Poprzez stworzenie środowiska biurowego z dobrą akustyką oraz ograniczenie dźwięków odwracających uwagę jesteśmy w stanie zaobserwować szereg wymiernych korzyści[4] (Sykes, D M., 2004):

 

  • o 48% większą koncentrację pracowników,
  • o 51% mniej przypadków rozproszenia uwagi,
  • o 10% mniej popełnianych błędów,
  • o 27% niższy poziom stresu.

 

Mimo iż zjawisko hałasu dotyka nas wszystkich, często poświęcamy mu zbyt mało uwagi. Jeśli jednak weźmiemy akustykę pod uwagę na początku procesu projektowania, możemy zminimalizować negatywne cechy akustyczne danego wnętrza. Brzmi świetnie, prawda?

Za wysoko? Za nisko? Co to znaczy, że pomieszczenie ma dobrą akustykę?

Skoro tak dużo myślimy o tym, jak wygląda dane pomieszczenie, dlaczego nie poświęcić czasu jego walorom dźwiękowym? 

Akustyka pomieszczenia zależy od tego, jakie jest jego przeznaczenie i w jaki sposób będzie ono wykorzystywane. Kościół, w którym panuje zazwyczaj znaczny pogłos, ma doskonałą akustykę do gry na organach. Minusem jest w tym przypadku fakt, że zrozumienie ludzkiej mowy — treści kazania — może być w takich warunkach utrudnione. Zarówno pogłos, jak i hałas w tle wpływają na akustykę pomieszczenia.

Dobra akustyka oznacza, że dźwięk zachowuje swoje piękno i selektywność. Obecność hałasu, takiego jak szum wentylacji, może z kolei utrudniać funkcjonowanie w pomieszczeniu — np. przeprowadzenie lekcji w szkole.

Różnica bywa subtelna — jak akustyka wpływa na jakość dźwięku?

Za przykład może posłużyć nam gra orkiestry. W tym przypadku odpowiednie odbicie, pochłanianie i rozpraszanie dźwięku w sali koncertowej ma na celu wzbogacenie brzmienia muzyki granej na żywo. Akustyka panująca w pomieszczeniu może znacznie poprawić jakość dźwięku, o której decyduje szereg parametrów akustycznych. Są to:            ·       

  • Czas pogłosu (T30): pogłos mierzony w sekundach
  • Czas wczesnego zaniku (EDT): zanik dźwięku mierzony w sekundach
  • Klarowność (C80): postrzegana klarowność muzyki, wyrażana w dB
  • Wskaźnik transmisji mowy (STI): klarowność ludzkiej mowy
  • Siła dźwięku (G): postrzegany poziom głośności wyrażany w dB

Następnym razem, gdy znajdziecie się w audytorium, sali prób, pokoju medytacyjnym lub pomieszczeniu prasowym, zwróćcie uwagę na różne dźwięki i ich wpływ na Wasze samopoczucie.

Jakich materiałów można używać do pochłaniania dźwięku?

W ciągu ostatnich dziesięcioleci technologia poprawy jakości dźwięku uległa znacznej zmianie. Materiały dźwiękochłonne można podzielić na trzy kategorie: porowate, membranowe i rezonatory. Porowate, miękkie i lekkie materiały, takie jak wełnę mineralną (skalną), włókna naturalne lub piankę, powszechnie stosuje się do pochłaniania dźwięku.

Ich właściwości dźwiękochłonne można opisać za pomocą ważonego współczynnika pochłaniania dźwięku (αw). Współczynnik ten możemy postrzegać jako wartość procentową, a zatem 0,01 oznacza wartość minimalną (1%), a 1,00 — całkowitą absorpcję (100%).

Aby uzyskać doskonałą akustykę i zapewnienie ludziom lepszego samopoczucia w danym środowisku, możemy zastosować i zainstalować różne rozwiązania. W Rockfon jesteśmy ekspertami w rozwiązywaniu problemów z akustyką. Dzięki naszym rozwiązaniom możemy zmienić hałaśliwe przestrzenie w komfortowe miejsca, które będą sprzyjać rozwojowi ich użytkowników.

1/1

Odniesienia

[1] Hagerman, I., Rasmanis, G., Blomkvist, V., Ulrich, R., Eriksen, C. A., & Theorell, T. (2005). Influence of intensive coronary care acoustics on the quality of care and physiological state of patients. International Journal of Cardiology, 98(2), 267–270

[2] Castro-Martínez J.A., Chavarría Roa J., Parra Benítez A., González G. (2016). Effects of classroom-acoustic change on the attention level of university students. Centro Interamericano de Investigaciones Psicológicas y Ciencias Afines. Interdisciplinaria, vol. 33, no. 2,

[3] Leesman Index (2019): The Workplace Experience Revolution Part 2, Second digital edition.

[4] Sykes, David M., PhD., 2004, „Productivity: How Acoustics Affect Workers’ Performance in Open Areas”